Inhoud - De Geschiedenis Van Duffel

                     www.duffel-bg.be   Web Hosting by www.combell.com
Ga naar de inhoud
Verantwoording.Wat vooraf ging ...


Verantwoording.

De K.W.B. van Duffel (Oost en Mijlstraat) vatte na hun geslaagde tentoonstelling "Schatten van onze Kapel" het plan op een populaire geschiedenis van Duffel uit te geven in 3 delen:

- "Duffel Nu" behandelt onze recente geschiedenis van 1900 tot 1985.

- "Duffel Toen" gaat tot 1900.

- "Kerkelijk Duffel" beschrijft de groei en bloei van de drie parochies en het klooster (uitgave 1987).

Op 14 augustus 1987 zal het immers 350 jaar geleden zijn, dat het wonderdadig beeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Goede Wil werd gevonden. Dat moet en zal gevierd worden! Zo plant onze K.W.B. in het begin van november 1987 een grootse tentoonstelling over "Duffel".

Daarom wensten wij op de eerste plaats op de hoogte te zijn van de Duffelse historie, maar bij de voorbereiding ondervonden we dat er over het hedendaagse Duffel weinig te vinden is. Toch heeft onze schoolgaande jeugd geregeld dergelijke documentatie nodig. Ouderen verdiepen zich graag in het verre en recente verleden. Immers wij waarderen meer wat we bezitten, als wij weten hoe we het verworven hebben.

Wat over onze geschiedenis bestaat, is lang niet altijd gemakkelijk te lezen. Daarom besloten we met de hulp van enkele enthousiaste medewerkers een volkse geschiedenis van Duffel te schrijven. We hebben er twee jaar aan gewerkt, toch ontbreken er voorzeker nog enkele schakels. Dat kan ook niet anders: onze wereld, en ook onze gemeente, verandert zo snel. Bovendien liggen bronnen zo maar niet voor het grijpen.

Wij hopen met deze drie delen - die elk op zichzelf kunnen begrepen worden - een bijdrage te leveren tot de boeiende geschiedenis van onze gemeente.

Wat vooraf ging...

Duffel, eertijds Dufla, Dofle, Duffele, werd reeds vermeld in 1059. De Nete speelde hier steeds een belangrijke rol. Door het K.B. van 8 december 1952 verwierf onze gemeente zijn definitief wapen. Met zijn oppervlakte van 2 278 ha werd het als (kies)kantonhoofdplaats na de fusie van 1 januari 1977 één der kleinste gemeenten in het arrondissement Mechelen. Nochtans was Duffel vroeger één der grootste, oudste en belangrijkste plaat­sen van Brabant. Ook de parochies Walem en Sint-Katelijne-Waver behoorden vroeger tot de "oude en grote parochie Duffel". Ze werden echter geleidelijk afgescheiden. Dan nog bestond Duffel uit drie afzonderlijke dor­pen, die elk hun bestuur, schepenbank en zegel hadden.

Het oudste en belangrijkste van de drie was Perwijs, in het kwartier van Grimbergen, één van de baronieën van Brabant, bezit van de adellijke familie BERTHOUT VAN GRIMBERGEN. Later kwam het in het bezit van de families VAN HOORN, VAN ROTSELAER, DE MERODE en VAN WITTHEM.

Het tweede deel, de Voogdij, van de meierij van Zandhoven, was eigendom van de abdis van Nijvel, die het liet besturen door een voogd. Deze waardigheid kwam achtereenvolgens in handen der VAN WESEMAELS, VAN STALLES en DE MERODES. Beide ker­nen lagen op de linker Nete-oever.

Het derde deel, Duffel-Hoogheid, omdat Filips de Goede er tijdelijk overheer was, aan de rechter Nete-oever gelegen, had als heren de HILDINCKSHUSENS of VAN SOTTEGEMS, en de Mechelse BERTHOUTS. Later hoorden de rechten van de heerlijkheid toe aan de families VAN GELDER, VAN KLEEF VAN ARKEL, VAN WESEMAEL, aan de landvorsten, en aan DE MERODES. Sedert de zestiende eeuw waren de MERODES de he­ren van de Drie Duffels. De drie dorpen bleven echter afzonderlijk bestaan tot de Franse Tijd.

Duffel was eertijds een vlek "van groot inkomende jurisdictie". De bloeitijd van Duffel lag in de vijftiende en in de eerste helft van de zestiende eeuw. Het telde toen bijna tienduizend inwoners, die welstellend waren door de lakenweverij, het Duffels laken en de Duffelse sargiën. Het woord "induffelen" betekent niets anders dan zich kleden in de warme stoffen van Duffel.

Brandstichtingen, strooptochten en de lange oorlogsellende van de zestiende eeuw richtten de welstand ten gronde. Maarten VAN ROSSEM brandde in 1542 het dorp af. Het was maar een voorspel van de plunderingen en branden van 1572, 1576, 1579 en 1585, wanneer het ganse dorp werd platgebrand, zodat er nauwelijks zeshonderd inwoners overbleven in 1600.

Tijdens deze rampjaren werden in onze gemeente twee beroemdheden geboren nl. in 1528 Cornelius VAN KIEL beter gekend als Kiliaan, vermaard corrector in de Antwerpse drukkerij PLANTIJN en samensteller van het eerste Nederlands-Latijns woordenboek, en in 1573 Hendrik HONDIUS, een deskundig plaatsnijder, tekenaar en mathematicus.

Naast al deze wetenswaardigheden over "Het Duffel van Toen" worden in het tweede deel nog behandeld:

- ontstaan en evolutie van onze oude kastelen;

- landelijk Duffel met zijn oude hoeven en molens;

- waar komen onze straatnamen vandaan?

In het derde deel, "Kerkelijk Duffel”, worden de drie parochies besproken: de moederkerk Sint-Martinus, gesticht in de twaalfde eeuw door de oudste heren van Duffel, de HIL­DINCKSHUSENS; de parochie Sint-Franciscus van de Mijlstraat opgericht in 1893 door de E.H. DOM Fr., en de Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Goede Wil, die slechts in 1948 parochie werd. Nochtans was ze reeds van 1637 een belangrijk bedevaartsoord. Het kleinste wonderdadig lieve vrouwke van Europa wordt hier vereerd.

Duffel-BG Copyright © 2004 - 2024.
Terug naar de inhoud